Waarom het ICC (Internationaal Strafhof) geen arrestatiebevelen moet uitvaardigen tegen Israëlische leiders

Bij Andrew Tucker (Director thinc.), Matthij de Blois (Senior fellow thinc.) and Alessandro Spinillo (Intl. European & US law expert, thinc.)

Op maandag 20^de In mei 2024 kondigde de aanklager van het Internationaal Strafhof (ICC) in Den Haag, dhr. Karim Khan KC, zijn verzoek aan de Kamer van Vooronderzoek van het Hof om arrestatiebevelen uit te vaardigen tegen de Israëlische leiders premier Benjamin Netanyahu en minister van Defensie Yoav Gallant, evenals tegen de Hamasleiders Yahya Sinwar (hoofd van de Islamitische Verzetsbeweging (“Hamas”) in de Gazastrook), Mohammed Diab Ibrahim Al-Masri, beter bekend als DEIF (opperbevelhebber van de militaire vleugel van Hamas, Al-Qassam Brigades), en Ismail Haniyeh (hoofd van het Politiek Bureau van Hamas), voor oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid.

Volgens de aanklager zijn er redelijke gronden om aan te nemen dat de Israëlische leiders schuldig zijn aan de volgende misdaden:

• Het uithongeren van burgers als oorlogsmethode;
• Opzettelijk veroorzaken van groot lijden of ernstig letsel aan lichaam of gezondheid, of wrede behandeling;
• Opzettelijke doodslag of moord;
• Opzettelijk aanvallen uitvoeren op een burgerbevolking;
• Uitroeiing en/of moord, ook in de context van sterfte door verhongering; en
• Vervolging;
• Andere onmenselijke handelingen als misdaden tegen de menselijkheid

Dit heeft heftige reacties uitgelokt. De Israëlische regering en het Israëlische parlement hebben de stap veroordeeld. De Amerikaanse president noemde de beslissing “schandalig”. Political leaders in the US have threatened sanctions against ICC personnel. De Britse premier noemde de stap “nutteloos”. Hamas heeft de beslissing ook afgewezen.

Naar onze mening zou een beslissing om op dit moment arrestatiebevelen uit te vaardigen tegen Israëlische leiders om verschillende redenen zeer problematisch zijn:

1. Het is immoreel en in strijd met de principes van internationale gerechtigheid om Israëlische en Hamas-leiders over één kam te scheren. Israël voert een oorlog op meerdere fronten om zichzelf te verdedigen tegen een existentiële dreiging van geweld tegen zijn burgers, die wordt aangewakkerd en gesponsord door machtige staten als Iran en Qatar. Zoals haar handvest duidelijk stelt en haar acties aantonen, is Hamas vastbesloten om zoveel mogelijk Joden te doden en de staat Israël te elimineren. Het heeft Israël consequent aangevallen en gedreigd met een herhaling van 7 oktober. Israël heeft het volste recht om de dreiging voor zijn burgers aan te pakken en weg te nemen, binnen de beperkingen van het internationaal humanitair recht.
2. Het verzoek laat opnieuw zien hoe het Hof wordt geïnstrumentaliseerd en gepolitiseerd door VN-lidstaten die Israël vijandig gezind zijn.
3. Het uitvaardigen van aanhoudingsbevelen is in strijd met het complementariteitsbeginsel, waarbij het Hof alleen mag ingrijpen als de betrokken staat niet wil of kan ingrijpen. Complementariteit is een hoeksteen van het ICC-systeem. Israel has a robust judicial system and diligently investigates any alleged crimes or violations of law. Zaken betreffende vermeende schendingen van het humanitair recht in Gaza worden al onderzocht door de Israëlische gerechtelijke autoriteiten. In deze omstandigheden moet het ICC volgens artikel 17, lid 1, onder a), van het Statuut dergelijke zaken niet-ontvankelijk verklaren.
4. Het Hof is niet bevoegd om Israëlische leiders te vervolgen, omdat Palestina geen staat is en Israël geen partij is bij het Statuut van Rome. De beslissing van de Kamer van Vooronderzoek van het ICC in 2021 dat het Hof jurisdictie heeft, ondermijnt het basisprincipe dat aan het Hof ten grondslag ligt, namelijk dat het alleen de bevoegdheden heeft die soevereine staten aan het Hof toekennen. Palestina is zeker (nog) geen soevereine staat en Israël is geen partij bij het Statuut van Rome – dus geen van beide kan het Hof bevoegdheden hebben verleend.
5. Zoals uitgelegd in een recent opiniestuk in The Spectator, is de beslissing van de aanklager gebaseerd op selectief en onbetrouwbaar bewijs. Bijvoorbeeld –
   1. De aanklager stelt dat “het beleg [of Gaza]ook het afsluiten van grensoverschrijdende waterpijpleidingen van Israël naar Gaza inhield – de belangrijkste bron van schoon water voor de Gazanen – voor een langere periode vanaf 9 oktober 2023”. Deze verklaring is in zijn geheel onwaar. Vóór de verwoestende aanval van Hamas op 7 oktober 2023 leverde Israël minder dan 10 procent van het schone water dat in de Gazastrook werd gebruikt. Tijdens de Hamas-aanval werden volgens de IDF twee van de drie pijpleidingen beschadigd. Israël hervatte de toevoer van schoon water via de onbeschadigde pijpleiding binnen zes dagen na het stoppen ervan en via een andere pijpleiding toen deze kort daarna werd hersteld.
   1. Khan beschuldigt Israël ook van het “afsnijden en belemmeren van de elektriciteitsvoorziening vanaf ten minste 8 oktober 2023 tot vandaag”. Negen van de tien elektriciteitsleidingen van Israël naar Gaza werden beschadigd bij de Hamas-aanval op 7 oktober. Hamas gebruikt elektriciteit om zijn terreurtunnels te verlichten en te ventileren en om raketten op Israëlische burgers af te vuren. Een groot deel van de elektriciteit in Gaza wordt geproduceerd door individuele generatoren en Israël heeft voldoende brandstof toegelaten om elektriciteit op te wekken voor essentiële diensten, ondanks het risico dat deze brandstof wordt ingenomen door Hamas.
   1. De aanklager verwees naar “het opleggen van een totale belegering van Gaza waarbij de drie grensovergangen, Rafah, Kerem Shalom en Erez, vanaf 8 oktober 2023 voor langere perioden volledig werden gesloten”. Dit gaat voorbij aan het feit dat de grensovergang bij Rafah tussen de Gazastrook en Egypte ligt, en niet tussen Israël en Gaza en dat deze op 21 oktober is heropend voor humanitaire hulp. De grensovergang Kerem Shalom werd beschadigd tijdens de aanval van Hamas op 7 oktober, maar werd na reparaties heropend op 17 december. De grensovergang Erez is niet uitgerust voor het overbrengen van vracht.
6. Het uitvaardigen van arrestatiebevelen kan de onderhandelingen over de vrijlating van de gijzelaars bemoeilijken en zal waarschijnlijk het antisemitisme aanwakkeren.

Waarom de ingesleten vooringenomenheid van het ICC ervoor zorgt dat Israël geen eerlijk ‘proces’ krijgt

In deze opiniebijdrage legt Senior Fellow Prof. Gregory Rose uit hoe het ICC gepolitiseerd is geraakt. Volgens Rose “doet ICC aanklager Khan alsof Israël op dezelfde manier ter verantwoording moet worden geroepen als anderen. Maar het probleem is niet dat Israël niet ter verantwoording wordt geroepen, het is een fundamenteler falen om Israël gelijk te behandelen volgens de wet. Net zoals Joden ooit werden uitgesloten van de beleefde samenleving en werden onderworpen aan dubbele standaarden, wordt Israël vandaag behandeld als de Jood van de naties die moet worden uitgesloten van de internationale samenleving.” Prof. Rose stelt verder “Het internationale rechtssysteem is gepolitiseerd. Het is een functie van de VN, die op haar beurt een politieke instelling is die gedomineerd wordt door niet-democratische staten. Zij bevorderen hun eigen bekrompen antisemitische belangen met de cynische steun van hypocrieten. De beschuldigingen van het ICC zijn natuurlijk geen verrassing.”

Klik hier om de volledige versie van de opiniebijdrage te lezen

The Hague Initiative for International Cooperation (thinc.) is een wereldwijd netwerk van internationale advocaten die het misbruik van internationaal recht om de staat Israël te delegitimeren aanvechten en de eerlijke en gelijke toepassing van het recht ter ondersteuning van internationale samenwerking en ontwikkeling bevorderen.