Bij Steven E. Zipperstein, Distinguished Senior Scholar, UCLA Center for Middle East Development
Inleiding
De overwinning van Donald Trump in de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 5 november 2024 voorspelt een verschuiving in het Amerikaanse beleid ten opzichte van het Midden-Oosten, Israël en het internationale recht. Over het algemeen en op basis van Trump’s aanpak tijdens zijn eerste ambtstermijn en de personeelsaankondigingen die hij al heeft gedaan, kunnen we een sterke Amerikaanse steun voor Israël verwachten, een mogelijke confrontatie met Iran, uitbreiding van de Abraham Akkoorden met Saoedi-Arabië en nultolerantie voor de overweging door het Internationaal Strafhof van arrestatiebevelen voor Israëlische staatsburgers.
Steun van Team Trump voor Israël
Trump heeft zijn benoemingen aangekondigd van Senator Marco Rubio als Minister van Buitenlandse Zaken en Congreslid Mike Waltz als Nationale Veiligheidsadviseur, Congreslid Elise Stefanik als VN-ambassadeur en voormalig Arkansas Gouverneur Mike Huckabee als Amerikaans Ambassadeur in Israël.
Terwijl president Biden in de dagen onmiddellijk na de Hamas-aanvallen van 7 oktober 2023 zijn krachtige steun voor Israël uitsprak, nam die steun af naarmate de oorlog voortduurde. Minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken, Nationaal Veiligheidsadviseur Jake Sullivan, VN-ambassadeur Linda Thomas Greenfield en ambassadeur in Israël Jack Lew vielen terug en steunden het recht van Israël om zichzelf te verdedigen, maar benadrukten “hoe het dat doet, is belangrijk”. Vicepresident Kamala Harris liet datzelfde thema horen tijdens haar mislukte presidentscampagne, en leek het zelfs eens te zijn met een toeschouwer op een van haar bijeenkomsten die riep dat Israël “genocide” pleegde in Gaza.
We kunnen een veel andere aanpak verwachten van Team Trump, aangezien alle vier zijn topbenoemingen trouwe aanhangers van Israël zijn.
Senator Rubio heeft herhaaldelijk Israëls defensieve oorlogen tegen Hamas en Hezbollah gesteund en hij heeft de regering-Biden ervan beschuldigd Israëls vermogen om zichzelf te verdedigen te belemmeren door tegemoet te komen aan wat hij omschreef als de “anti-Israël, antisemitische basis” van de Democratische Partij.
Congreslid Waltz heeft ook sterke steun betuigd aan Israël. Waltz, een voormalige groene baret van het Amerikaanse leger, sprak onlangs zijn dank uit aan Israël voor het doden van top Hezbollah-terrorist Fuad Shukr, een van de hoofddaders van de bomaanslag op een vrachtwagen in 1983 waarbij 241 Amerikaanse mariniers in hun kazerne in Beiroet in slaap vielen. Waltz schreef op Instagram: “Voor de families en slachtoffers van de bomaanslag in Beiroet in 1983, DANK JE Israël.”
Congreslid Stefanik verwierf eerder dit jaar bekendheid met haar vernietigende ondervraging van de presidenten van Harvard University, de University of Pennsylvania en het Massachusetts Institute of Technology over hun falen om het antisemitisme op hun campussen in te dammen. Stefanik heeft een solide reputatie van steun voor Israël en is een frequente criticus van de VN en haar verschillende agentschappen, met name UNRWA. Op 4 november 2024 zei ze: “We moeten de financiering van de UNRWA, die antisemitische haat zaait onder Palestijnen, wapens herbergt voor terroristen en de hulp steelt die ze zouden moeten verdelen, permanent stopzetten.”
Voormalig gouverneur Huckabee, een evangelisch christelijke zionist, is al lang een trotse aanhanger van Israël. Huckabee is tegen een Palestijnse staat in Judea en Samaria, en hij heeft ooit interesse getoond in het kopen van een huis in een Israëlische gemeenschap op de Westelijke Jordaanoever. Tegelijkertijd is hij echter een groot voorstander van het uitbreiden van de Abraham Akkoorden en zei onlangs: “Ik wil er deel van uitmaken om ervoor te zorgen dat de Abraham Akkoorden … blijven groeien, meer mensen bij deze akkoorden betrekken en een stabieler, vreedzamer klimaat in het Midden-Oosten creëren”.
Confrontatie met Iran?
Tijdens zijn eerste ambtstermijn trok Trump de deelname van de VS aan de Iraanse nucleaire overeenkomst van 2015 in op grond van de Iraanse steun voor terrorisme en de verklaarde wens om Israël te vernietigen. Biden probeerde de deal nieuw leven in te blazen, maar zijn inspanningen mislukten toen zijn toponderhandelaar, Rob Malley, op een zijspoor werd gezet op verdenking van het verkeerd omgaan met geheime informatie. Ondertussen werd Iran beschuldigd van een complot om Trump afgelopen zomer te vermoorden.
We moeten daarom een hardere aanpak van Iran en zijn proxies in Jemen, Irak, Libanon en Gaza verwachten in de komende Trump-regering. Tegelijkertijd moeten we echter niet vergeten dat Trump geen vergeldingsmaatregelen nam tegen Iran voor de Houthi-drone-aanval op het Saoedische olieraffinaderijcomplex in september 2019. Evenmin nam Trump represailles tegen Iran na de Iraanse ballistische raketaanval op een Amerikaanse militaire basis in Irak na de Amerikaanse moord op IRGC-hoofd Qassem Soleimani in januari 2020. Bovendien is gemeld dat Elon Musk enkele dagen na de verkiezingen van november 2024 een ontmoeting had met de Iraanse ambassadeur bij de Verenigde Naties.
Op dit moment is het daarom moeilijk te voorspellen of Trump zal aansturen op een regimeverandering in Iran, of op een soort modus vivendi met de Islamitische Republiek. Op zijn minst kunnen we echter verwachten dat de komende Trump-regering de strenge economische sancties tegen Iran zal verlengen. We kunnen ook verwachten dat de regering Trump Israël veel meer ruimte zal geven om om te gaan met het voortdurende kernwapenprogramma van Iran.
Uitbreiding van de Abraham Akkoorden
De Abraham Akkoorden van juni 2020 waren een diplomatieke triomf voor de eerste Trump Administratie. We moeten verwachten dat de nieuwe Trump-regering pogingen zal ondernemen om Saoedi-Arabië aan de akkoorden toe te voegen. De Saoedi’s zullen in ruil daarvoor een hoge prijs willen, waaronder een defensiepact met de VS en toegang tot de meest geavanceerde wapens van de VS, samen met Israëlische concessies in de richting van een Palestijnse staat.
Toen de eerste Abraham-akkoorden werden aangekondigd, eisten de Verenigde Arabische Emiraten dat Israël zou afzien van plannen om een deel van de Westelijke Jordaanoever te annexeren. Premier Netanyahu stemde ermee in om dergelijke plannen vier jaar lang op te schorten.
Het valt nog te bezien of de volgende Trump-regering en Israël al dan niet bereid zullen zijn om de eisen van de Saoedi’s in te willigen, of dat de Saoedi’s zullen beseffen dat het op lange termijn in hun eigen belang is om zich aan te sluiten bij de Abraham-akkoorden en de betrekkingen met Israël te normaliseren.
De internationale juridische oorlog tegen Israël
Tijdens zijn eerste termijn legde Trump sancties op tegen het Internationaal Strafhof (ICC), deels vanwege de aanklachten van voormalig aanklager Fatou Bensouda tegen Israëlische staatsburgers. Biden herriep de sancties toen hij zijn ambt aanvaardde, en slechts een paar weken later vaardigde de Kamer van Vooronderzoek haar controversiële uitspraak van februari 2021 uit waarin Palestina werd gekwalificeerd als een “staat” op grond van haar eerdere en even controversiële toetreding tot het statuut van het hof.
De recente verkiezing van Trump zou moeten leiden tot een verlenging van de Amerikaanse sancties tegen het ICC. De nieuw verkozen Republikeinse leider in de Senaat van de Verenigde Staten heeft zijn steun uitgesproken voor het sanctioneren van het ICC voor zijn voortdurende focus op Israël, inclusief het verzoek van aanklager Karim Khan aan het hof van 20 mei 2024 om arrestatiebevelen uit te vaardigen tegen de Israëlische premier Benjamin Netanyahu en de voormalige Israëlische minister van Defensie Yoav Gallant.
Israël wordt ook geconfronteerd met rechtszaken bij het Internationaal Gerechtshof (ICJ), waar Zuid-Afrika het beschuldigt van genocide in Gaza. Trump’s standpunt ten aanzien van het ICJ is niet bekend, maar we kunnen verwachten dat pro-Israël groepen dit onder de aandacht van de regering zullen brengen naarmate de zaak de komende maanden vordert.
President Biden benoemde in 2023 een anti-Israël professor in de rechten voor het ICJ. De statuten van het Hof staan Trump niet toe om haar te vervangen, noch zou het vetorecht van de Verenigde Staten in de Veiligheidsraad beschikbaar zijn om toekomstige anti-Israël benoemingen voor het Hof te blokkeren, aangezien een eenvoudige meerderheid van zowel de Algemene Vergadering als de Veiligheidsraad vereist is om benoemingen voor het Hof te bevestigen. Dan blijven sancties tegen het ICJ over als mogelijk instrument, maar het valt nog te bezien of de Trump-regering het ICJ op dezelfde manier zal behandelen als het ICC, vooral omdat de Verenigde Staten in het verleden volledig hebben deelgenomen aan ICJ-procedures, maar hebben geweigerd om lid te worden van het ICC.
We kunnen echter verwachten dat de Trump-regering het Amerikaanse veto zal gebruiken om alle anti-Israël resoluties in de VN-Veiligheidsraad te blokkeren. De regering Biden weigerde helaas haar veto uit te spreken over een resolutie van de Veiligheidsraad van maart 2024 waarin een staakt-het-vuren van vier weken in Gaza werd geëist. De resolutie riep op tot de uiteindelijke vrijlating van de gijzelaars in Gaza, maar maakte het staakt-het-vuren niet afhankelijk van de vrijlating van de gijzelaars.
Conclusie
De komende Trump-regering zal Israël krachtig politiek en militair steunen. Tegelijkertijd zal de regering aandringen op een uitbreiding van de Abraham Akkoorden, wat tot spanningen kan leiden tussen de regering en Israël, afhankelijk van hoe hard de Saoedi’s Palestijnse soevereiniteit eisen als voorwaarde voor het normaliseren van de betrekkingen met Israël.
Toch biedt de verkiezing van Trump voor een tweede termijn belangrijke kansen voor Israël en de Verenigde Staten om Iran en zijn proxies te verslaan, de Abraham Akkoorden uit te breiden en de internationale juridische oorlog tegen Israël te verzwakken.
